FERBER NATHANAEL GOTTFRIED, burmistrz Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
NATHANAEL GOTTFRIED FERBER (13 IV 1688 Gdańsk, chrzest 29 tego miesiąca w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) – 17 VII 1755 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Wnuk burmistrza Constantina Ferbera (1625–1704). Syn Johanna Nathanaela (16 III 1659 Gdańsk – 16 VII 1727), ławnika (od 1704), rajcy (od 1708), burgrabiego królewskiego w Gdańsku (1723) i poślubionej w 1687 Constantii (chrzest 1 VI 1661 w kościele NMP), córki kupca, przedstawiciela Kwartału Wysokiego Trzeciego Ordynku (1656), ławnika (od 1668), rajcy (od 1678), sędziego (w 1682) Bartholomäusa Veddersa (1624–1705). Z rodzeństwa pełnoletności dożyli: brat Johann Ernst (21 V 1692 – 28 VII 1757), sekretarza miasta Gdańska i siostra Constantia Renata, żona ławnika (od 1725) Johanna Georga Schradera, brata burmistrza Joachima Jakoba Schradera.
W listopadzie 1703 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego. W 1709 wyjechał na studia do Lipska, w 1713 kontynuował je w Strassburgu. Po powrocie, 6 I 1719 razem z bratem Johannem Ernstem, otrzymali kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Pełnił w latach 1719–1723 funkcję przewodniczącego rady przy kościele i szpitalu św. Barbary, od 1719 mistrz Kwartału Wysokiego.
Od 1723 był ławnikiem, od 1733 consenior, od 1733 rajcą, w 1734 sędzia. Od 1746 był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1748, 1749 i 1753, drugiego w 1747 i 1752, trzeciego w 1746, 1751 i 1755, czwartego w 1750 i 1754. W 1735 i 1741 (jako rajca) oraz w 1754 (jako burmistrz) pełnił funkcję królewskiego burgrabiego w Gdańsku.
W związku z drugą elekcją na króla polskiego Stanisława Leszczyńskiego, jego schronieniem się w Gdańsku, wycofaniem się popierających go wojsk francuskich i wskutek oblężenia Gdańska przez wojska rosyjsko-saskie, 22 VI 1734 wszedł w skład delegacji gdańskiej na rozmowy z dowodzącym przybyłymi pod Gdańsk wojskami rosyjskimi (wspierającymi kontrkandydata do tronu polskiego Augusta III) feldmarszałkiem Burkhardem Christophem Münnichem. Rozmowy takie toczył następnie także z przedstawicielami strony saskiej, doprowadziły one do podpisania aktu kapitulacji Gdańska 7 VII 1734.
W końcu maja 1750, wspólnie z burmistrzem Friedrichem Reygerem, reprezentował Gdańsk w rozmowach z królem polskim Augustem III w Warszawie w kwestii treści deklaracji królewskiej w sprawie skarg gdańszczan na Radę Miasta, złożonych 10 II 1750. Według ordynacji królewskiej z 20 VII 1750 skargi te należało definitywnie rozstrzygnąć. W czasie tego sporu był za przyjęciem ordynacji z zastrzeżeniem praw i wolności Gdańska. Został członkiem trzyosobowej komisji Rady Miasta, która miała wystąpić przed przybyłymi do Gdańska kanclerzami i sądem asesorskim (12 XII 1751). Zadaniem przybyłych było zmuszenie Rady Miasta do przyjęcia bez zastrzeżeń owej ordynacji królewskiej. Wyrok wydali 4 II 1752. Był jednym z tych, którzy ostatecznie 13 V 1752 zawarli porozumienie z przedstawicielem króla, wicekomisarzem palowym w Gdańsku, Antonem von Leubnitz.
25 V 1719 w kościele NMP ożenił się z Constantią (1685 – pochowana 6 V 1705 tamże), córką Samuela Schelwiga. Pozostawił jedynego syna Johanna Samuela (20 VII 1720 Gdańsk – 22 VIII 1786 Gdańsk), absolwenta Gimnazjum Akademickiego (1737), studenta w Królewcu (1740) i Lipsku (1742), od 1765 ławnika, od 19 II 1756 posiadającego kupieckie obywatelstwo gdańskie, od 1777 rajcy gdańskiego, żonatego od 26 II 1756 z Joanną Augustyną (12 VII 1736 – 8 VI 1802), córką Gottlieba Gabriela Weickhmanna. Linia tej rodziny Ferberów zakończył się na dwóch ochrzczonych w kościele NMP córkach Johanna Samuela: Johannie Auguście (8 VII 1757 – 10 X 1803, pochowana 18 tego miesiąca wraz z mężem), od 27 IX 1778 żony wdowca Karla Ernsta von Broen (chrzest 7 V 1732 w kościele św. Piotra i Pawła – pochowany tamże 8 III 1792 w grobie rodzinnym nr 90), któremu urodziła siedmioro dzieci, oraz Constantii Florentynie (chrzest 18 II 1759 – pochowana 4 III 1814 w grobie nr 19 w kaplicy św. Baltazara (obecnie Ferberów) w kościele NMP), od 1795 żonie późniejszego senatora Johanna Ephraima Schmidta.
Pochowany 31 VII 1755 w kościele NMP.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 440, 443.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 278.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 99, 169; 4, 488.
Zdrenka Joachim, Ferber Nataniel Gotfryd, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Suplement I, Gdańsk 1998, s. 79.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 95.
