LENARCIAK HENRYK, działacz opozycji demokratycznej

< Poprzednie

Następne >

Henryk Lenarciak (w środku) ze Stanisławem Burym

Tablica upamiętniająca Henryka Lenarciaka na murze przy pomniku Poległych Stoczniowców

Błąd przy generowaniu miniatury Chyba brakuje pliku /home/fundacjagdansk/domains/fundacjagdanska.hostingsdc.pl/public_html/images/b/b4/3_Henryk_Lenarciak.jpg

Tablica poświęcona Henrykowi Lenarciakowi, ul. Obrońców Wybrzeża 4c

HENRYK LENARCIAK (18 VI 1933 Baranów koło Przasnysza – 3 VIII 2006 Gdańsk), stoczniowiec, opozycjonista, inicjator budowy pomnika Poległych Stoczniowców. Szkołę powszechna ukończył w rodzinnej miejscowości. W latach 1949–1951 uczeń szkoły zawodowej w Szczytnie, ślusarz. W 1952 przerwał naukę (po pierwszym roku) w Liceum Mechanicznym w Kętrzynie, podejmując pracę w Stoczni Gdańskiej. W Stoczni pracował do 1989 (z przerwą w latach 1953–1955 na odbycie służby wojskowej), doszedł do funkcji brygadzisty.

Podczas strajku w grudniu 1970 wybrany do komitetu strajkowego. Jeden z 80 delegatów stoczni prowadzących 25 I 1971 rozmowy z Edwardem Gierkiem, upomniał się wówczas między innymi o pozwolenie na budowę kościoła Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego w miejscu swojego ówczesnego (od 1960) zamieszkania, na Przymorzu. Wybrany przez stoczniowców przewodniczącym Rady Oddziałowej ZZ Metalowców na Wydziale W-4 Stoczni Gdańskiej. W lutym 1971 wystąpił na konferencji wyborczej związków zawodowych Stoczni Gdańskiej z wnioskiem o odsłonięcie tablicy pamiątkowej lub budowę pomnika Poległych Stoczniowców, mających upamiętniać ofiary z 16 XII 1970. Szykanowany, od 1976 brał udział w spotkaniach Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela i Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża (WZZW). W 1979, przed rocznicą Grudnia 1970 został prewencyjnie zatrzymany przez SB na 48 godzin, w jego obronie zastrajkował stoczniowy Wydział W-4.

W 1980 z ramienia Lecha Wałęsy prowadził kasę Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego Stoczni Gdańskiej. 10 IX 1980 wybrany przewodniczącym Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Poległych Stoczniowców 1970; doprowadził do odsłonięcia go po trzech miesiącach, w rocznicę 16 XII 1980. Był gospodarzem uroczystości odsłonięcia, witał przy pomniku kolejnych gości (między innymi w czerwcu 1981 Czesława Miłosza). Uczestnik strajku w Stoczni Gdańskiej 15 X 1982 przeciwko delegalizacji Solidarności. Aresztowany, przetrzymywany był początkowo w Areszcie Śledczym w Gdańsku, następnie osadzony w Zakładzie Karnym w Potulicach, zwolniony po dwóch miesiącach. W maju i sierpniu 1988 uczestnik strajków w Stoczni Gdańskiej.

Od grudnia 1989 skierowany na wcześniejszą emeryturę, dorabiał na pół etatu jako portier w Spółdzielni Niewidomych. Od 1957 żonaty był z Joanną (ur. 1937), ojciec Wiesława (ur. 1958), modelarza okrętowego. Zmarł tragicznie (przechodząc przy czerwonym świetle potrącony został przez tramwaj na Przymorzu, na skrzyżowaniu ul. Chłopskiej i ul. Obrońców Wybrzeża). Pochowany na cmentarzu w Kiełpinie.

Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1981). Pośmiertnie (28 VIII 2006) odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności (2018). Jego działalność przedstawił Edmund Szczesiak w książce Okno na wolność (2005). 28 IV 2018, w rocznicę powstania WZZW, na domu w którym mieszkał przy ul. Obrońców Wybrzeża 4c, odsłonięto upamiętniającą go tablicę pamiątkową. JKU