BENTZMANN PETER, ławnik
| < Poprzednie | Następne > |
PETER BENTZMANN (14 XI 1731 Gdańsk – 18 XI 1787 Gdańsk), ławnik. Wnuk burmistrza Gottfrieda Bentzmanna, syn rajcy Johanna i Anny, córki Andreasa Schulze. Wraz z bratem Andreasem zapisany został 20 V 1748 do ostatniej klasy (primy) Gimnazjum Akademickiego. Wraz z nim 4 X 1751 immatrykulował się na studia w Getyndze. Oboje 1 IX 1752 zapisali się następnie na uniwersytet w Lejdzie, towarzyszył im kolega z Gimnazjum Akademickiego (zapisany w 1747), Johann Heinrich Martens (1732–1797), późniejszy (1780) burgrabia gdański i jego szwagier.
Po powrocie do Gdańska 14 IV 1755 wystarał się o potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Od 1757 członek Trzeciego Ordynku z Kwartału Wysokiego, od 1760 jego czwarty kwatermistrz i kapitan jego 10. chorągwi, witryk kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP), zasiadał wówczas m.in. w komisjach miejskich ds. Domu Poprawy (Zuchthaus na Zamczysku) i w sprawie podatku od koni. W 1764 był trzecim kwatermistrzem, zasiadał m.in. w Urzędzie Wałowym, komisji ds. szarwarków publicznych, ds. Białej Góry (miejsca rozwidlenia Wisły i Nogatu), ds. poszukiwania gotówki. W 1768 m.in. należał do Komisji ds. Szkarpawy i Mierzei, ponownie był witrykiem kościoła NMP.
Od 1769 ławnik, w 1779 consenior, od 1780 senior Ławy. W 1771 był m.in. członkiem komisji ds. ochrony przeciwpożarowej, straży miejskiej dla Głównego Miasta. W 1772 wchodził m.in. w skład Rady Wojennej, nadal komisji ds. pożarnictwa, straży nocnej na Głównym Mieście. W 1773 był m.in. członkiem Rady Wojennej, Kolegium Kupieckiego, Kolegium Szkolnego, komisji ds. przedmieść, akcyzy, artylerii miejskiej. W 1774 nadal był członkiem Kolegium Szkolnego, a także Urzędu Budowlanego, komisji ds. przedmieść, akcyzy, Białej Góry, Wisłoujścia, inspekcji lasów, mennicy, kontroli dóbr i dochodów miasta. W 1775 zasiadał m.in. w Sądzie Wetowym, w komisjach ds. posiadłości helskich, akcyzy, Białej Góry, inspekcji lasów, kontroli miar. W 1776 m.in. pracował w Urzędzie Budowlanym, komisjach ds. przedmieść, posiadłości helskich, inspekcji lasów, mennicy, loterii miejskiej. W 1777 był członkiem m.in. w komisjach ds. Kamlarii, Żuław, Białej Góry, Domu Poprawy, terytorium Wisłoujscia, inspekcji lasów, loterii miejskiej, w 1778 zaś w komisjach ds. artylerii miejskiej, przedmieść, Żuław, Wyżyn, Białej Góry, Domu Poprawy, loterii miejskiej. W 1779, jako consenior Ławy, przewodniczył komisji ds. miejskiej artylerii, wchodził w skład komisji ds. Kamlarii, funduszy posiłkowych, Urzędu Wałowego, ds. przedmieść, Żuław, Białej Góry. Od 1780, będąc już seniorem Ławy, ograniczył swoją aktywność (m.in. w tymże 1780 nie pracował w żadnej z miejskich komisji).
24 IV 1755 w kościele NMP ożenił się z Anną Elisabethą (chrzest 8 VI 1727 – pochowana 7 III 1789), siostrą kolegi z Gimnazjum Akademickiego i studiów w Lejdzie, wspomnianego Johanna Heinricha Martensa. Ojciec chrzczonych w kościele NMP dzieci: zmarłych w niemowlęctwie i dzieciństwie 1/ Johanna Heinricha (zm. po urodzeniu 31 I 1751), 2/ Carla Gabriela (chrzest 19 III 1759 – pochowany w marcu 1760), 3/ Anny (zm. po urodzeniu 1760), 4/ Euprosyny Constantii (chrzest 1 VIII 1766) oraz 5/ Elisabethy (chrzest 8 VI 1761), od ślubu w kościele NMP 29 V 1786 żony pastora kościoła św. Barbary Emanuela Contantina Fahr, 6/ Petera (4 III 1756 – 1812), zapisanego 23 VIII 1772 do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, 27 IV 1776 immatrykulowanego na studiach prawniczych na uniwersytecie w Królewcu, od 14 V 1778 studiującego w Wittenbergi, od 1784 sekretarza miasta Gdańska.
Pochowany 29 XI 1787 w kościele NMP, w grobie nr 126.
Bibliografia:
Album Academiae Vitebergensis , 1745–1802; www.deutsche-digitale-bibliothek.de, s. 130.
Album studiosorum Academiae Lugduno-Batavae MDLXXV–MDCCCLXXV. Accedunt nomina curatorum et professorum per eadem secula, ed. Willem N. Du Rieu, Hagae Comitum 1875, s. 1038.
Die Matrikel … der Albertus-Universität zu Königsberg, ed. Georg Ehler, Bd. 2, Leipzig 1911, s. 541.
Die Matrikel der Georg-August-Universität zu Göttingen 1734–1837, Bd. 1, Hildesheim und Leipzig 1937, s. 89.
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. 7, s. 417.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 335, 354.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 47.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 29–30 .
