BIELIŃSKI JÓZEF, przedstawiciel gdańskiej Polonii
| < Poprzednie | Następne > |
JÓZEF BIELIŃSKI (ur. 6 III 1901 Łąg koło Chojnic – po 1977) kupiec-handlowiec, urzędnik pocztowy, przedstawiciel gdańskiej Polonii. Syn Wiktora Bielińskiego (ur. 5 IX 1870 Osowo Leśne koło Starogardu Gdańskiego), rolnika, i Zuzanny z domu Gibas (ur. 26 IX 1878 Łążek koło Świecia). Brat Jana (ur. 15 II 1902 Łąg), Anastazego (11 V 1903 Łąg – 3 I 1904 Łąg), Piotra Pawła (ur. 1 VII 1904 Łąg ), Dawida Sylwestra (31 XII 1905 Łąg – 18 X 1982 Olbrachcice, Śląsk), Wiktora Wincentego (14 VII 1907 Łąg – 3 X 1956), Kazimierza (23 III 1909 Łąg – 20 VIII 1984), Cecylii, po mężu Ossowskiej (27 IV 1910 Łąg – 22 XII 2000), Marianny (3 X 1911 Łąg – 21 XII 1912 Łąg), Franciszka (22 V 1917 Wolental – 2 I 2005 Wielki Klincz koło Kościerzyny), Władysława (ur. 1920 Wolental).
W latach 1914–1921 uczeń gimnazjum w Chojnicach, gdzie zdał egzamin maturalny razem z Ignacym Warczakiem, późniejszym działaczem polskim w II Wolnym Mieście Gdańsku (WMG). W czasie wojny polsko-bolszewickiej zgłosił się ochotniczo do wojska i służył od 19 marca do 30 X 1920 jako strzelec w 265 pułku piechoty w Starogardzie. Od 1 X 1921 do 23 IV 1924 studiował na Uniwersytecie w Poznaniu, gdzie uzyskał dyplom z ekonomii. W latach 1924–1925 praktykant w Polskiej Krajowej Kasie Pożyczkowej i w Pomorskim Banku Zbożowym w Starogardzie.
Od 15 VI 1925 w służbie Poczty Polskiej w Gdańsku. W 1927 odbył kurs asystentów pocztowych, zakończony zdaniem egzaminu zimą 1928. Pracował jako sekretarz w Polskim Urzędzie Pocztowo-Telegraficznym Gdańsk 1, następnie, do 31 XII 1938, kierownik oddziału w Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów RP w Gdańsku (DOPiT). 16 V 1935 współorganizował w DOPiT uroczystą odprawę żałobną po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego. Od 1 stycznia do 1 IX 1939 kierownik oddziału w Dyrekcji Okręgowej Poczt i Telegrafów w Bydgoszczy.
Służbę wojskową odbywał jako plutonowy podchorąży w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Śremie (od 1 VIII 1926 do 23 IV 1927), zastępca dowódcy plutonu w 64 pp w Grudziądzu (24 IV – 2 V 1927) oraz sierżant podchorąży w 22 pułku piechoty w Siedlcach (2 VIII – 13 IX 1929). W 1930 zdemobilizowany z kategoria C (głuchota prawego ucha).
Należał do Zjednoczenia Zawodowego Polskiego, Związku Polaków w WMG (filia Stare Miasto ), Związku Pracowników Poczt, Telegrafów i Telefonów RP, w którym pełnił m.in. funkcję sekretarza Zarządu Okręgu w Gdańsku. Członek Towarzystwa byłych Wojaków, 27 I 1934 wybrany został referentem oświatowym, 25 I 1935 zastępcą w komisji rewizyjnej w placówce Gdańsk. W 1931 wziął udział w zbiórce pieniędzy na nagrobek ks. Leona Miszewskiego. Współzałożyciel Pocztowego Klubu Sportowego w Gdańsku (PKS), kierownik zorganizowanych 1 IX 1935 na stadionie Gedanii zawodów o mistrzostwo PKS. Mieszkał kolejno przy Kaninchenberg 13a i Kaninchenberg 13b (ul. Górka) oraz przy Heveliusplatz 1/2 (plac Obrońców Poczty Polskiej).
Podczas II wojny światowej pracował w latach 1940–1941 jako robotnik w cegielni „Bartodzieje Wielkie” w Bydgoszczy, od 1942 do 1944 w firmie „Schmidt i Schemke” w Bydgoszczy. W 1942 przyjął III grupę Niemieckiej Listy Narodowościowej (Volksliste). Od stycznia do lipca 1944 rekrut w Landesschützen-Ersatz-Bataillon 9 (9. Zapasowy Batalion Strzelców Krajowych) we Frankfurcie nad Menem. Od 1 VIII do 8 IX 1944 pełnił służbę wartowniczą w Maastricht (Holandia) i Liège (Belgia). 8 IX 1944 zdezerterował i dostał się do niewoli amerykańskiej, w której przebywał do 3 X 1944. 4 X 1944 przyjechał do Plymouth (Anglia), 27 października zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego, gdzie m.in. prowadził kursy handlowe dla żołnierzy. 1 VII 1945 mianowany podporucznikiem rezerwy piechoty.
21 X 1947 wyjechał do kraju jako repatriant i 27 października został zarejestrowany w Punkcie Przyjęcia Gdańsk-Port, skąd 28 października udał się do Bydgoszczy. Od 10 XI 1947 pracował w Poznańsko-Pomorskich Zakładach Obuwia (PPZO) w Bydgoszczy, początkowo jako starszy księgowy, następnie kierownik sekcji finansowej, budżetowej oraz komisarz oszczędnościowy. 12 XI 1947 został sądownie zrehabilitowany w związku z przyjęciem w czasie okupacji NLN. W lipcu 1949 powołany na stanowisko dyrektora administracyjno-finansowego Pomorskiej Dyrekcji Metalowego i Elektrotechnicznego Przemysłu Miejscowego w Bydgoszczy. W 1950 zeznawał w sprawie sabotażu i nadużyć w PPZO (sprawa agenturalnego opracowania na grupę osób kryptonim „Obuwnicze”). 1 III 1952 podpisał zobowiązanie do współpracy z Urzędem Bezpieczeństwa jako TW „Czapla”. Miał m.in. rozpracowywać środowisko byłych żołnierzy gen. Andersa, 10 XII 1956 został wyeliminowany ze względu na brak dotarcia do tegoż środowiska. Członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), od 1948 prowadził wykłady na kursach partyjnych.
Odznaczony Srebrnym (1934) i Złotym (1938) Krzyżem Zasługi oraz brytyjskim Medalem Wojny 1939–1945 (War Medal). Żonaty był z Elżbietą z domu Thomas, działaczką Związku Polaków, miał syna Tadeusza oraz córki Urszulę i Krystynę. W Bydgoszczy mieszkał na ul. Pomorskiej 42.
Bibliografia:
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej IPN BU 2911/1; By 070/380 t. I; By 00130/1.
Archiwum Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku – Oddział Muzeum Gdańska.
Wojskowe Biuro Historyczne, Józef Bieliński (teczka osobowa), II.56.5906.
Jastrzębski Włodzimierz, Szkice z dziejów Chojnic i okolic w XX wieku, Chojnice 2018.
„Dziennik Zarządzeń Dyrekcji Okręgu Poczt i Telegrafów w Bydgoszczy” nr 11, 25 X 1938.
„Gazeta Gdańska” 28 V 1931, nr 119.
„Monitor Polski” 11 XI 1934, nr 259.
„Straż Gdańska” 15 II 1934, nr 4; 1 IV 1934 nr 7; 1 II 1935, nr 3; 15 IX 1935, nr 26.
