Johann Georg Schwabe, fizyk miejski notowany w 1618 według Johanna Bensheimera na podstawie wzoru Johanna Sigmunda Emmela, 1661
Georg Seger, fizyk miejski notowany w 1675 według Izaaka Saala
FIZYCY MIEJSCY (Stadtphysicus, physicus ordinarius), instytucja lekarzy zatrudnianych przez Radę Miejską co najmniej od 1504. Do zadań fizyków należało: opiniowanie kandydatów do zawodów medycznych (lekarzy, cyrulików, aptekarzy, położnych), nadzór nad już praktykującymi, orzekanie w sprawach odpowiedzialności zawodowej, obdukcje zwłok osób zmarłych śmiercią gwałtowną, walka z epidemiami, nadzór nad aptekami, z m.in. obowiązkiem sprawdzania jakości surowców leczniczych i samych leków, przy czym do końca XVI wieku fizycy miejscy sami kierowali apteką miejską, od 1592 korzystali przy kontroli innych aptek z pomocy dwóch wybranych ławników, tzw. Apotheker-Herren (panów aptecznych), wreszcie w 1693 zabroniono fizykom prowadzenia aptek prywatnych.
Najpewniej urząd miał początkowo charakter kadencyjny, z kadencją trzy– lub czteroletnią, z możliwością odnowienia umowy. Z czasem stał się urzędem dożywotnim, przy czym rezygnujący z niego z powodów wieku lub pogorszenia stanu zdrowia stawali się fizykami honorowymi, nadal otrzymującymi wynagrodzenie (emeryturę) z kasy miejskiej.
Ustalenie ich pełnej listy (od XVI wieku częstokroć trzech zatrudnionych równolegle) jest zadaniem trudnym. Pierwszym znanym fizykiem miejskim był Wilhelm Angern, studiujący w Kolonii i Lipsku, promowany na doktora medycyny w 1491 w Ferrarze, do 1500 osobisty lekarz księcia zachodniopomorskiego Bogusława X.
Po 1820 ich funkcje przejął ordynator szpitala miejskiego (zob. lekarz miejski). ASZ
Fizycy miejscy
| Notowany w roku
|
Imię i nazwisko
|
Daty życia
|
| 1511
|
Wilhelm Angern
|
zm. 1511
|
| 1525–1529
|
Ambrosius Hoffmann
|
zm. ok. 1540
|
| 1530–1538, 1548
|
Johannes Treseler
|
urodzony w Gdańsku, kawaler, mieszkał w domu przekazanym mu przez gdańską Radę Miejską, zm. 23 XI 1548
|
| 1547, 1551, 1556–1557
|
Christoph Heyl
|
1499 Wiesbaden – 1585 Kołobrzeg
|
| 1550 (już 1541?)
|
Johannes Sommerfeld
|
z rodziny z Zwickau (Saksonia), która przeniosła się do Elbląga, doktor medycyny, w Gdańsku już w 1531, zm. przed 1554
|
| 1556
|
Andreas Peltzer
|
zm. ok. 1567
|
| 1558
|
Johann Placotomus (Bretschneider)
|
1514–1577
|
| 1562
|
Bartholomäus Wagner
|
zm. 15 V 1571
|
| 1568–1570
|
Severin Goebel, brat mincerza Caspara Goebela (tam o jego rozprawie w kwestii zdrowia)
|
1530–1612
|
| 1569
|
Wilhelm Misocacus
|
zm. 12 I 1595
|
| 1570
|
Wenzel Welmnitz
|
zm. 1583
|
| 1574/1575
|
Philipp Palaeologus
|
|
| 1578, 1580–1588
|
Jakob Schade, po studiach w Ferrarze doktor medycyny, pochowany w kościele Najświętszej Marii Panny, gdzie zachowało się jego epitafium
|
1529 – 7 VI 1588 Gdańsk
|
| 1579/1580
|
Valerius Fidler, po studiach w Królewcu, Lipsku, Boloni, doktor medycyny, lekarz księcia puskiego Alberta, później m.in. rektor Gimnazjum Akademickiego w Elblagu
|
5 IV 1525 Gdańsk – 24 VIII 1595 Królewiec
|
| 1584
|
Johann Mathesius
|
1544–1607
|
| 1589, 1607
|
Thomas Kellerthal doktor medycyny, 17 II 1606 uzyskał kupieckie obywatelstwo Gdańska
|
ur. w Dreźnie, zm. 1618 Gdańsk
|
| 1602
|
Joachim Oelhaf
|
1570–1630
|
| 1609–1629
|
Theophilus Homodeus (ur. w Tirani koło Augsburga/Ratyzbony – 26 VI 1629 Gdańsk), od 1576 dokotr medycyny, wcześniej lekarz władców Szwecji
|
ur. w Tirani koło Augsburga/Ratyzbony 1550, zm. 26 VI 1629 Gdańsk
|
| 1618
|
Johann Georg Schwabe
|
1588–1660
|
| 1632
|
Nicolaus Oelhaf
|
1604–1643
|
| 1645
|
Lorenz Eichstädt
|
1596–1660
|
| 1650
|
Georg Stiglitz, wcześniej lekarz w Lwówku Śląskim, przed 1643 lekarz w Gdańsku, w 1650 uzyskał w Lyonie stopień doktora medycyny
|
1602 Śląsk (księstwo legnickie) – kwiecień 1671
|
| 1651
|
Jacobus Martini
|
1611–1658
|
| 1661
|
Johann Ernst Scheffler
|
1604–1673
|
| 1664, 1682
|
Johann Fabritius (Schmiedt)
|
1623–1690
|
| 1675
|
Georg Seger
|
1629–1678
|
| 1687
|
Otto Dietrich Voegeding
|
1635–1700
|
| 1691
|
Israel Conradi
|
1634–1715
|
| 1693
|
Christopher Gottwaldt
|
1636–1700
|
| 1700
|
Gottfried Stueve
|
1664–1729
|
| 1709
|
Johann Ernst Steinhardt
|
1669–1737
|
| 1711
|
Tobias Florentin Franck (Franckenberg)
|
1644–1715
|
| 1736, 1743
|
Johann Adam Kulmus
|
1689–1745
|
| 1748–1755
|
Johann Ernst Kulmus
|
1709–1769
|
| 1756–1768
|
Beniamin Schwartz
|
|
| 1770–1780
|
Ephraim Krüger
|
1734–1789
|
| 1781–1788
|
Philipp Adolph Lampe
|
1754–1827
|
| 1789–1812
|
Ephraim Philipp Blech
|
1757–1812
|
| 1812–1819*
|
Joseph Heinrich Hiacynt Mathy
|
1768–1839
|
*Dla okresu od 1820 zob. hasło lekarz miejski.
MrGl
|
