OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU
| < Poprzednie | Następne > |
OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU. Na terenie gminy Gdańsk istnieje wiele form ochrony przyrody, mających zabezpieczyć najcenniejsze przyrodniczo i kulturowo obszary przed dewastacją i postępującą antropopresją. Do najważniejszych należą rezerwaty przyrody oraz Trójmiejski Park Krajobrazowy.
W Gdańsku wyznaczono cztery (stan na czerwiec 2025) Obszary Chronionego Krajobrazu (OChK) dla wartościowych i wyróżniających się krajobrazowo terenów o zróżnicowanych ekosystemach, przeznaczonych głównie na rekreację oraz turystykę, z niewielkim ograniczeniami działalności gospodarczej.
Obszar Chronionego Krajobrazu Wyspy Sobieszewskiej o powierzchni 3572,94 ha, obejmuje teren chroniony ze względu na wysokie walory przyrodniczo-kulturowe i wyróżniający się krajobraz fragmentów Mierzei Wiślanej oraz delty Wisły, o specyficznym położeniu nadającym im charakter wyspy. Objęty jest ochroną rozporządzeniem wojewody gdańskiego z 1994. Od północy przytyka do Zatoki Gdańskiej, od południa sąsiaduje z OChK Żuław Gdańskich, od wschodu z OChK Międzywala Wisły. Na jego terenie znajdują się rezerwaty przyrody Ptasi Raj i Mewia Łacha (zob. rezerwaty przyrody) oraz obszary Natura 2000, siedliskowe Ostoja w Ujściu Wisły i ptasie Ujście Wisły.
Otomiński Obszar Chronionego Krajobrazu leży na terenie Gdańska (powierzchnia terenu 1762 ha) oraz gmin Kolbudy i Żukowo. Objęty jest ochroną rozporządzeniem wojewody gdańskiego z 1994. Obejmuje kompleks lasów bukowych porastających urozmaiconą terenowo powierzchnię morenowych wzgórz wraz z wytopiskowym Jeziorem Otomińskim o rozbudowanej linii brzegowej. W jego granicach znajdują się rezerwat Bursztynowa Góra oraz użytki ekologiczne Torfowisko Smęgorzyńskie i Łozy w Kiełpinie.
Obszar Chronionego Krajobrazu Żuław Gdańskich o powierzchni 1051 ha (w granicach miasta) obejmuje całe Żuławy Gdańskie, za wyjątkiem północno-zachodniego fragmentu zajętego przez tereny przemysłowo-składowe i zabudowę mieszkaniową Gdańska. Na terenie Gdańska znajdują się północne fragmenty tego obszaru. Podstawowym walorem krajobrazu jest silnie rozbudowana sieć hydrologiczna oraz unikatowe w Polsce powierzchnie budowane przez namuły Wisły. Ochronie podlega tu charakterystyczny krajobraz kulturowy Żuław.
Niski i płaski krajobraz deltowego odcinka doliny rzecznej kształtowany był przez wody Wisły, a od XIII wieku również przy dużym udziale człowieka. Jego cechą charakterystyczną jest obecność bogatej sieci cieków i rowów melioracyjnych oraz związany z tym układ polderowy. Teren jest bezleśny, dzięki unikalnym wartościowym glebom użytkowany gównie rolniczo. Do cennych elementów przyrodniczych należą zachowane wzdłuż rowów melioracyjnych, cieków i starorzeczy naturalne i półnaturalne zbiorowiska łąkowe i szuwarowe, zakrzewienia i zadrzewienia śródpolne oraz zadrzewienia przyzagrodowe.
Obszar Chronionego Krajobrazu Międzywala Wisły został powołany w listopadzie 2024 uchwałą Sejmiku Województwa Pomorskiego. Głównym celem ochrony jest zachowanie specyficznych ekosystemów zalewowego dna doliny dużej rzeki, pozostających w ekstensywnym użytkowaniu rolniczym oraz unikatowych w skali regionu walorów krajobrazowych. Obszar ten, pod nazwą Środkowożuławskiego OChK wcześniej, od 1985 obejmował tylko wschodni brzeg doliny Wisły – na odcinku od ujścia Wisły na wysokości Świbna i Mikoszewa po południową granicę gminy Miłoradz, co wynikało z dawnego podziału administracyjnego województwa gdańskiego i elbląskiego (gdy granica biegła środkiem rzeki Wisły). W międzywalu, czyli dnie doliny, funkcjonowały fragmenty innych obszarów chronionego krajobrazu. Obecnie cały obszar doliny rzeki Wisły (międzywala), łącznie z zachodnim jej brzegiem, jako przestrzennie jednolita jednostka o unikatowych walorach przyrodniczo-krajobrazowych objęta została jedną formą ochrony pod zmienioną nazwą Obszaru Chronionego Krajobrazu Międzywala Wisły. Zajmuje powierzchnię 6187,50 ha, a granice obszaru są w większości tożsame z przebiegiem dawnych i obecnych wałów przeciwpowodziowych lub skłonu wysoczyzny.
