PAULI MELCHIOR, polski kaznodzieja kaplicy św. Anny
| < Poprzednie | Następne > |
MELCHIOR PAULI sen. (1570 Grudziądz – 14 VI /11 VII 1620 Gdańsk), polski kaznodzieja kaplicy św. Anny przy kościele św. Trójcy. 20 IV 1591 immatrykulował się na uniwersytecie w Królewcu, od 1592 studiował w Jenie, od 8 X 1593 w Wittenberdze. Od 1598 polski kaznodzieja w Kwidzynie, od 31 VII 1603 w kościele św. Jerzego w Malborku, od 1606 w Starogardzie Gdańskim. 4 IX 1615 powołany został do Gdańska, na stanowisko polskiego kaznodziei w kaplicy św. Anny. W 1619 uzyskał zgodę na głoszenie w kościele św. Trójcy tzw. kazania tygodniowego (Wochenpredigt) w czwartki, w języku niemieckim (od 1651 kazania te zaczęły być głoszone w środy i piątki). W Wielkanoc tego samego roku ochrzcił kaplicy św. Anny pierwsze dziecko (dotąd chrzty na Starym Przedmieściu odbywały się tylko w kościoła św. Piotra i Pawła). Dzięki jego staraniom przyozdobiono ściany kaplicy św. Anny i położono kamienną posadzkę.
Był dwukrotnie żonaty. Ze związku zawartego ok. 1598 z Christiną miał trójkę dzieci chrzczonych w kościele Najświętszej Marii Panny: (NMP) 1/ Heinricha (chrzest 2 VIII 1599; 2/ Melchiora jun., m.in. późniejszego kaznodzieję w gdańskim kościele św. Jakuba i 3/ Marię (pochowana 1 IV 1635 w grobie nr 63 kościoła NMP, w wieku 21 lat). Po raz drugi żonaty był od ok. 1605 bezdzietnie z Evą Hirschfeld (ur. 1580), która jako wdowa 20 XI 1635 w kościele NMP została drugą żoną Petera Isenberga von der Borch (pochowany 15 III 1652 w grobie nr 248 kościoła NMP, w wieku 76 lat).
Bibliografia:
Album Academiae Vitebergensis Ab a. Ch. MDII usque ad a. MDCII, Vol. 2, Halis 1894, s. 405.
Die Matrikel … der Albertus-Universität zu Königsberg, ed. Georg Ehler, Bd. 1, Leipzig 1910, s. 108.
Die Matrikel der Universität Jena, Bd. 1, bearb. Georg Mentz, Jena 1944, s. 233.
Faber Walther, Die polnische Sprache im Danziger Schul- und Kirchenwesen von der Reformation bis zum Weltkrieg, „Zeitschrift des Westpreußischen Geschichtsvereins”, H. 70, 1930, s. 132.
Praetorius Ephraim: Athenae Gedanenses…, Lipsiae 1713, s. 167.
Praetorius, Ephraim: Danziger Lehrer Gedächtniß…, Danzig und Leipzig 1760, s. 13.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 61, 194, 234.
Schmidt Paul, Die St. Trinitatis-Kirche zu Danzig, Danzig 1901, s. 93.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf/Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 359; 2, 430, 474.
