ROSENBERG GEORG, burmistrz Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
GEORG ROSENBERG (1531 Gdańsk – 8 I 1592 Gdańsk), burmistrz Gdańska. Syn Georga (zm. 30 VI 1568) oraz poślubionej przez niego w 1528 Barbary Brandes (zm. 30 I 1567), córki rajcy Dietharda (zm. 2 X 1528) i siostry burmistrza Johanna Brandesa. Pełnoletności (z dziewięciorga dzieci) dożyli brat Johann (1529–1588), Barbara (1635 – 15 XII 1594), od 1556 żona Corda Zierenberga (1526–1585) i matka 14 dzieci, Michael (24 IX 1537 Gdańsk – 21 IX 1610 Gdańsk), od 1585 ławnik, od 1593 rajca, oraz Albrecht (1547 – 28 VI 1617), działający m.in. w hanzeatyckim kantorze w Londynie.
W latach 1558–1561 był starszym kantoru hanzeatyckiego w Antwerpii, od 1564 ławnikiem Głównego Miasta, od 1567 rajcą, w 1568 i 1569 sędzią. Od 1578 był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1579, 1583, 1586 i 1589, drugiego w 1578, 1582, 1585 i 1588, trzeciego w 1581 i 1581, czwartego w 1580, 1584, 1587 i 1590. W 1581, 1586 i 1591 był burgrabią królewskim w Gdańsku, w 1582 zastępował nieobecnego w Gdańsku burgrabiego Reinholda Mölnera. W latach 1588–1591 był inspektorem kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP) (przełożonym witryków) i protoscholarchą.
W 1570 wysłany został z poselstwem gdańskim do króla polskiego Zygmunta Augusta z prośbą o usunięcie kaprów królewskich z portu gdańskiego. Interweniował również u władcy w sprawie uwolnienia internowanych na sejmie lubelskim w 1569 wysłanników Gdańska (m.in. burmistrza Georga Kleefelda). Uczestniczył w 1576 w pertraktacjach z królem polskim Stefanem Batorym w sytuacji poparcia przez Gdańsk kandydatury cesarza Maksymiliana II do tronu polskiego. 23 XI 1576 wysłany do Torunia na rozmowy z monarchą w sprawie odmowy złożenia mu hołdu i przysięgi wierności dopóki nowo wybrany władca nie zatwierdzi przywilejów miasta. Okazał się przy tym być twardym negocjatorem, uparcie broniącym niezależności miasta, czym naraził się na gniew władcy.
W styczniu 1577 wysłany jako poseł Gdańska na rozmowy z władcą do Bydgoszczy wobec planowanej wyprawy Stefana Batorego przeciwko zbuntowanemu Gdańskowi oraz w kwestii omówienia warunków ugody z monarchą. Aresztowany w początku lutego 1577 na polecenie króla (wraz z Constantinem Ferberem) do 27 września więziony był w Łęczycy. 12 XII 1577 znalazł się ponownie w składzie delegacji gdańskiej do przebywającego w Malborku króla w sprawie negocjacji dotyczących zakończenia wojny i zatwierdzenia warunków ugody. Dał się poznać w latach 80. XVI wieku jako zwolennik rozbudowy gdańskich fortyfikacji ziemnych, a zwłaszcza modernizacji w stylu szkoły nowowłoskiej twierdzy w Wisłoujściu.
Przyczynił się do umacniania w Gdańsku wpływów luteranizmu. Wykazywał się niemałą troską o zapewnienie należytej obsady stanowisk kaznodziejów w gdańskich kościołach, rozwój edukacji protestanckiej na terenie miasta i jego posiadłości. Odegrał ważną rolę w zabiegach o uzyskanie od króla polskiego Stefana Batorego w 1577 przywileju potwierdzającego wolność wyznawania luteranizmu w Gdańsku.
Aktywnie zajmował się działalnością kupiecką, inwestując kapitały w handel morski. W 1550 nabył od szlachcica Piotra z Kacka i gdańszczanina Balcera Heckera część wsi Mały Kack (obecnie w granicach Gdyni), kolejną część zakupił w październiku 1578 od szlachciców Macieja i Mikołaja Pirchów, a w 1585 jeszcze jedną od Mikołaja Pircha. Spowinowacony był z przybyłym do Gdańska z Westfalii kupcem Dirckiem Lilge, zleceniodawcą renesansowej realizacji Domu Angielskiego.
Trzykrotnie wstępował w związek małżeński. Po raz pierwszy w 1562 z Barbarą (zm. 4 V 1574), córką Hermanan Arlena i wdową po
doktorze Ambrożym Stormie, zastrzelonym w 1555, po raz drugi 8 V 1575 z Anną (zm. 24 XII 1585), córką burmistrza toruńskiego Heinricha Krügera, po raz trzeci 2 IX 1590 z Anną, córką rajcy Heinricha Köselera, która jako wdowa wyszła następnie (27 I 1597) za Conrada Köhne–Jaskiego. Dla uświetnienia swojego drugiego ślubu zamówił u Abrahama Burcharda opartą na opowieści o księżniczce Gryzeldzie sztukę teatralną (zrealizowaną w formie przedstawienia szkolnego) Schau-Spiel auff vorstehende Beylagen H. George Rosenbergs, Raths-Verwandten in Dantzig mit Jfr. Anna Krügerin ... vorgestellet zu Dantzig von Abraham Burchard Anno 1575. Miał czworo dzieci (z pierwszego i drugiego małżeństwa), o których nic nie wiadomo. Tradycje patrycjuszowskie w Gdańsku kontynuowała linia jego brata Michaela, na którą też m.in. przeszły prawa do Małego Kacka.
Pochowany 8 II 1592 w kościele NMP.
Bibliografia:
Rembalski Tomasz, Gdynia i jej dzielnice przed powstaniem miasta (XIII–XX wiek), Gdynia 2011, s. 96.
Simson Paul, Geschichte der Stadt Danzig, Bd. 2, Danzig 1918, przez indeks.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 397.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 260.
