SOSTMANN EMANUEL, pastor kościoła św. Piotra i Pawła
| < Poprzednie | Następne > |
EMANUEL SOSTMANN (18 IV 1638 Treisa (obecnie dzielnica Schwalmstadt, Hesja)) – 28 I 1703 Gdańsk), kalwinista, pastor kościoła św. Piotra i Pawła. Syn Conrada Sostmana (Sustmanna) (1605 Calden (Hesja) – 1677 Detmold (ówcześnie stolicy księstwa Lippe–Detmold, obecnie Nadrenia Północna–Westfalia)), od 1626 studenta w Herborn, od 1638 pastora w Treisie, od 1650 pierwszego superintendenta (odpowiednik biskupa) w Detmold, od 1637 żonatego z Cathariną, córką magistra teologii Jodocusa Avemana, nauczyciela Pädagogium w Marburgu.
Pierwsze nauki pobierał od 1651 w Pädagogium w Detmold, 1 V 1654 zapisany został do gimnazjum w Bremie, w 1656, szybko, w dwa i pół roku, uzyskał świadectwo z filozofii i teologii. Student teologii i języków orientalnych, od 1660 w Marburgu, od 1662 w Heidelbergu, gdzie został pastorem kościoła św. Ducha i od 1663 także profesor w tamtejszym gimnazjum. Od 1667 profesor greki i poezji na uniwersytecie w Rinteln nad Wezerą (Dolna Saksonia) i jednocześnie pierwszy pastor tamże. W Gdańsku od 3 X 1686 (do śmierci) pastora kościoła św. Piotra i Pawła, wprowadzony został na urząd 12 października przez sekretarza Johanna Kolckaua, pierwsze kazanie wygłosił dzień później, objęcie urzędu uświetnił okolicznościowym wierszem Johann Cardus. W sporach miedzy gdańszczanami uchodził za zwolennika Rady Miejskiej.
Od 10 IV 1668 mąż poślubionej w Kassel Anny Margarety, córki Johanna Jakuba Carbena, heskiego rentiera z Sababurga. Ojciec ośmiu synów i czterech córek, chrzczonych w kościele św. Piotra i Pawła, z których dożyło dorosłości czterech synów i córka: 1) Alexander, pastor w kościele św. Elżbiety; 2) Jakoba (chrzest 7 III 1687 – po 1742), od 7 X 1704 żony Christiana Ernsta Königa, w latach 1701–1717 pastora w Insterburgu (obecnie Czerniachowsk, Rosja, obwód kaliningradzki), po raz drugi żony od 1718 N. Seiberta; 3) Heinricha Ernst (chrzest 15 VI 1692 – pochowany 14 V 1750 wraz z ojcem), w kwietniu 1711 zapisanego do ostatniej klasy (primy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, który około 1720 utracił zmysły;
4/ Johann Conrad, uczeń szkoły św. Piotra i Pawła, studenta w Utrechcie, w latach 1702–1703 w Kassel pracującego nad publikacją skrótów w greckich rękopisach; 5/ Emanuel, podobnie jak brat uczeń szkoły sw. Piotra i Pawła.
Pochowany 8 II 1703 w kościele św. Piotra i Pawła w grobie nr 92, zakupionym wraz z ośmioma płytkami nagrobnymi przez wdowę. Kazanie pogrzebowe (z życiorysem zmarłego) wygłosił diakon tego kościoła Johann Eberhard Fabricius. Do drukowanego kazania dodano okolicznościowe wiersze żałobne, m.in. autorstwa syna zmarłego, Heinricha Ernsta, wówczas ucznia Gimnazjum Akademickiego.
Bibliografia:
Die Matrikel des Gymnasium Illustre zu Bremen 1610–1810, bearb. Thomas Otto Achelis und Adolf Börtzler, Bremen 1968, s. 108.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 291.
Knetsch Carl, Hessen, Waldecker und Frankfurter in Danzig, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, H. 46, 1904, s. 74–77.
Kotarski Edmund, Gdańska poezja okolicznościowa XVIII wieku, Gdańsk 1997, s. 183, 228.
Praetorius Ephraim, Dantziger-Lehrer Gedächtniβ…, Danzig und Leipzig 1760, s. 26.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 80.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 4, 322.
