ULLER AUGUSTYN, przedstawiciel gdańskiej Polonii
AUGUSTYN ULLER (7 III 1915 Żelistrzewo koło Pucka – 29 IX 1940 KL Neuengamme koło Hamburga, Niemcy) urzędnik kolejowy, przedstawiciel gdańskiej Polonii. Syn pocztowca Józefa Ullera (13 IX 1889 Mrzezino koło Pucka – 11 X 1975 Sopot) i Marty z domu Grubba (6 II 1889 Nowy Dwór Wejherowski – 5 VIII 1969). Brat Heleny (ur. 31 VII 1916 Sopot), Pauli (ur. 17 X 1917 Sopot), Gertrudy (27 I 1920 Sopot – 13 VIII 1920 Sopot), Elżbiety (8 IV 1922 Sopot – 31 XII 1922 Sopot), Waleski Wandy (10 VI 1928 Sopot – 3 VII 1928 Sopot), Jana, Jadwigi oraz Wandy po mężu Dąbrowskiej (18 IX 1931 – 8 I 2016).
Uczęszczał do polskiej szkoły senackiej w Sopocie, następnie do Polskiej Szkoły Handlowej w Gdańsku. Od 1935 w służbie Polskich Kolei Państwowych na różnych stanowiskach, ostatnio jako komendant straży kolejowej w Szymankowie. Należał do Gminy Polskiej Związku Polaków, Koła Śpiewaczego „Lutnia” w Sopocie (w styczniu 1936 wybrany do pocztu sztandarowego oraz na zastępcę bibliotekarza), Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, Towarzystwa byłych Powstańców i Wojaków. Jako członek Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej (KSMM) w 1932 wziął udział w zorganizowanych w Ełganowie okręgowych zawodach sportowych KSMM, startując w biegu na 100 m, skoku wzwyż oraz pchnięciu kulą.
W dzieciństwie mieszkał z rodzicami w Sopocie przy Brauerei Bergschlößchen, następnie Pommersche Straße 33 (al. Niepodległości) i od 1929 przy Groß-Katzer Straße 14d (ul. Malczewskiego). Tuż przed wybuchem II wojny światowej przeprowadził się do Gdańska- Oliwy na Adolf-Hitler-Straße 559 (al. Grunwaldzka).
Aresztowany w nocy z 31 VIII/1 IX 1939 na Dworcu Głównym w Gdańsku, został osadzony w więzieniu przy ul. Kurkowej, następnie przebywał na przymusowych robotach rolnych w Goszynie koło Pruszcza Gdańskiego, skąd został przeniesiony do obozu Grenzdorf (Graniczna Wieś), później do obozu Stutthof. W kwietniu 1940 wysłany do obozu koncentracyjnego Sachsenhausen w czerwcu przeniesiony do obozu koncentracyjnego Neuengamme (więzień nr 1852), gdzie zginął.
Od 11 VI 1939 był żonaty z Anną Cecylią z domu Strongowską (13 IV 1918 Oliwa – 16 X 1961), córką działaczy polonijnych Jakuba Strongowskiego (29 IV 1881 – 20 II 1938) i Łucji z domu Hewelt (20 XI 1886 – 20 XI 1946). Jako wdowa 28 X 1941 wzięła w Urzędzie Stanu Cywilnego w Sopocie ślub z czeladnikiem piekarskim, synem właściciela młyna w Szmelcie (Rumia) Pawłem Janem Malottke (2 IX 1904 Gdańsk – 19 IX 1984).
Upamiętniony na odsłoniętym 22 III 1985 Pomniku Martyrologii Polskich Mieszkańców Sopotu.
Bibliografia:
Danielewicz Gabriela, Otwierał drzwi przed każdym Polakiem, „Dziennik Bałtycki” nr 177, 23-25 VIII 1985.
„Gazeta Gdańska” nr 228, 4 X 1932.
Mamuszka Franciszek, Biogramy polskich mieszkańców Sopotu pomordowanych w latach II wojny światowej, „Rocznik Sopocki”, t 9, 1989.
Mamuszka Franciszek, Żarliwy patriota, „Dziennik Bałtycki” nr 235, 24-26 X 1975.
