WODICZKO BOHDAN, dyrygent, pedagog
| < Poprzednie | Następne > |
BOHDAN WODICZKO (5 VII 1911 Warszawa – 12 V 1985 Warszawa), dyrygent, pedagog, współorganizator gdańskiego życia muzycznego po II wojnie światowej. Pochodził z rodziny o czeskich korzeniach osiadłej w Polsce. Wnuk Waclava Wodički (1858 Těchlovice – 23 VIII 1942 Korytnica na Wołyniu), muzyka, dyrygenta i kapelmistrza orkiestr wojskowych. Syn Franciszka (18 IX 1882 Zamość – 17 XII 1950 Wołomin) i Anny z domu Gocławskiej (zm. 1971). Ojciec był urzędnikiem, z wykształcenia skrzypkiem, pedagogiem i dyrygentem, organizatorem i kapelmistrzem orkiestr dętych i smyczkowych oraz orkiestry strażackiej (m.in. w okolicach Jekaterynosławia, na warszawskim Bródnie i w Wołominie, Orkiestry Zamoyskich w Zwierzyńcu nad Wieprzem). Brat Eugeniusza, Jadwigi, Haliny i Jerzego.
Wczesne lata życia spędził w Wołominie. Edukację muzyczną rozpoczął od nauki gry na skrzypcach w Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Od 1929 uczył się w warszawskim Konserwatorium Muzycznym w trzech kierunkach: teorii specjalnej, fortepianu i waltorni. W latach 1932–1936 studiował w Konserwatorium Muzycznym w Pradze (z zakresu kompozycji u Jaroslava Křički i Václava Talicha oraz dyrygentury u Metodego Doležila). Od 1936 do 1939 w warszawskim konserwatorium kontynuował studia z dyrygentury u Waleriana Bierdiajewa i z kompozycji u Piotra Rytla.
Podczas II wojny światowej występował w lokalu „Adria” w Warszawie jako pianista, skrzypek i akordeonista, wykonywał także swoje własne kompozycje. Brał udział w tajnym nauczaniu, uczył teorii muzyki. Podczas powstania warszawskiego wywieziony został do obozu pracy. W maju 1945 powrócił do Warszawy, kierował od tego roku orkiestrą symfoniczną Domów Akademickich, zorganizował i prowadził amatorską orkiestrę przy Komendzie Milicji Obywatelskiej w Otwocku, zatrudniony został jako dyrygent orkiestrowy w Szkole Muzycznej im. Karola Kurpińskiego w Warszawie.
Od 1946 na Wybrzeżu. Należał do organizatorów powojennego trójmiejskiego życia oraz szkolnictwa muzycznego. Był współzałożycielem sopockiej orkiestry symfonicznej, zalążku Filharmonii Bałtyckiej, w której w latach 1946–1950 był dyrygentem. Od 1947 do 1949 był kierownikiem muzycznym Radia Gdańsk, od 1948 do 1950 i od 1959 do 1960 prowadził orkiestrę oraz zajęcia z dyrygentury i czytania partytur w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (PWSM) w Sopocie.
W 1950 został kierownikiem muzycznym i pierwszym dyrygentem Filharmonii Łódzkiej oraz wykładowcą w miejscowej PWSM. Od grudnia 1951 pracował na takich stanowiskach w Państwowej Filharmonii w Krakowie oraz w krakowskiej PWSM, współpracując jednocześnie w latach 1952–1953 z Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia (WOSPR) w Katowicach. Od czerwca 1955 do sierpnia 1958 sprawował kierownictwo artystyczne i stanowisko pierwszego dyrygenta Filharmonii Narodowej w Warszawie, jednocześnie prowadził działalność pedagogiczną w warszawskiej PWSM (1955–1965). W latach 1957–1959 wykładał także w poznańskiej PWSM. W sezonie artystycznym 1959/1960 dyrygował orkiestrą Państwowej Operetki w Łodzi i w tym samym czasie wykładał na Wybrzeżu. Okres 1960–1961 spędził w Reykjaviku, gdzie kierował miejscową filharmonią. Po powrocie do Polski był w latach 1961–1965 dyrektorem artystycznym Teatru Wielkiego w Warszawie. Od 1965 do 1968 ponownie pracował w Islandii, od 1969 do 1972 w Katowicach (od września 1968 do sierpnia 1969 jako dyrektor artystyczny WOSPR w Katowicach oraz do 1972 jako wykładowca). Już jako profesor nadzwyczajny wykładał w latach 1972–1978 ponownie w warszawskiej PWSM i na pół roku (przełom 1972 i 1973) objął funkcję prorektora. Od sierpnia 1977 do czerwca 1979 był dyrektorem artystycznym Teatru Wielkiego w Łodzi. Zrealizował kilka artystycznych wyjazdów za granicę (Czechosłowacja, Belgia, Niemcy, Stany Zjednoczone, Meksyk).
Należał do Związku Kompozytorów Polskich (członek Rady) oraz Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1952); Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1954); Medalem X-lecia Polski Ludowej (1955); Krzyżem Oficerskim Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja 1957); Krzyżem Kawalerskim Orderu Sokoła Islandzkiego (Islandia 1968; najwyższym odznaczeniem tamże), odznaką „Za zasługi dla Gdańska” (1960). Otrzymał wyróżnienie Podkomitetu Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za działalność artystyczną (1955); nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia w dziedzinie muzyki (1963); nagrodę Komitetu do spraw Polskiego Radia i Telewizji za osiągnięcia w działalności artystycznej w programach radiowo-telewizyjnych, zwłaszcza za program Słuchamy i patrzymy (1968); nagrodę Ministra Kultury i Sztuki I stopnia „za całokształt pracy artystycznej w dziedzinie dyrygentury i popularyzację muzyki polskiej za granicą” (1973); nagrodę Związku Kompozytorów Polskich (1975) oraz nagrodę Przewodniczącego Komitetu do spraw Radia i Telewizji (1975).
Mąż Ireny Anny z Łabuszyńskich (4 VII 1911 Warszawa – 13 II 1999 Warszawa), pianistki i kompozytorki (m.in. muzyki do filmu Dziewczęta z Nowolipek, 1970), w czasie pobytu z mężem na Wybrzeżu prowadzącej niższy kurs fortepianu w Gdańskim Instytucie Muzycznym i w szkołach powstałych z przekształcenia tego Instytutu (zob. Zespół Szkół Muzycznych). Ojciec Krzysztofa (ur. 16 IV 1943 Warszawa), artysty wizualnego i teoretyka sztuki, mieszkającego w USA. Pochowany z żoną na powązkowskim Cmentarzu Wojskowym.
Bibliografia:
Błaszczyk Leon Tadeusz, Dyrygenci polscy i obcy w Polsce działający w XIX i XX wieku, Kraków 1964, s. 330–331.
Jankowski Bogdan M., Misiorny Michał, Muzyka i życie muzyczne na Ziemiach Zachodnich i Północnych 1945–1965, Poznań 1968, s. 24–29.
Mrygoń Adam, Wodiczko Bohdan, w: Encyklopedia Muzyczna PWM, W-Ż, red. Elżbieta Dziębowska, Kraków 2012, s. 226–227.
Wodiczko Bohdan, w: Leksykon polskich muzyków pedagogów urodzonych po 31 grudnia 1870 roku, red. Katarzyna Janczewska-Sołomko, Kraków 2008, s. 538.
