GRÜTZMACHER JOHANN ADOLPH, prawnik
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN ADOLPH GRÜTZMACHER (19 XI 1762 Suckow an der Ihna, obecnie Żukowo (nad Iną) koło Stargardu (Szczecińskiego) – 20 VI 1831 Mitau (Mitawa) w Kurlandii, obecnie Jełgawa, Łotwa), prawnik. Syn Michaela Georga Christopha (Christiana) (1722 Breitenfelde bei Konitz (Sierpowo powiat Człuchów) – 1794), 19 VII 1736 zapisanego do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, studenta w Halle i od 1743 w Lipsku, od 1759 pastora w Żukowie (nad Iną), i Louisy Elisabeth Dorthe (1724 Breitenfeld (obecnie dzielnica Lipska, Niemcy) – 1781), wdowy po pastorze z Żukowa.
23 V 1780 zapisany do najwyżej klasy (primy) Gimnazjum Akademickiego w Gdańsku, następnie od 1781 studiował prawo na uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą, od 1784 w Halle. Po uzyskaniu dyplomu (24 XII 1785) był urzędnikiem rejencji w Kwidzynie. 6 XII 1788, po egzaminie państwowym, został referendarzem, od 31 VIII 1789 asesorem, od 5 I 1790 radcą pomocniczym (Assistenzrat) sądu w Kwidzynie.
29 VII 1794 powołano go na dyrektora nowo utworzonego sądu miejskiego (Stadtgericht) w Gdańsku z siedzibą w Ratuszu Staromiejskim. W czasie pracy w Gdańsku mieszkał przy Hundegasse 326 (ul. Ogarna 102). W lipcu 1798 tajny radca, 6 III 1800 został asystentem prezydenta Gdańska Johanna Christiana von Lindenowskiego. 15 VIII 1803 wystawiono mu nominację na urząd prezydenta Gdańska po odchodzącym na emeryturę poprzedniku, alternatywnie był przewidziany na prezydenta Warszawy. Jednocześnie jednak toczyło się przeciwko niemu śledztwo „z powodu czynu niedopełnionego obowiązku, popełnionego na schwytanych przestępcach, którzy zostali mu powierzeni” za czasów urzędowania w rejencji kwidzyńskiej, posad nie objął. 29 sierpnia sugerowano zachowanie go w służbie po odbyciu kary aresztu fortecznego (Festungsarrest; kara o złagodzonym rygorze, bez obowiązku pracy, odbywana w innej placówce niż więzienie). 20 II 1804 król pruski zatwierdził wyrok skazujący go na dwa lata aresztu fortecznego i uznanie za niezdolnego do sprawowania urzędu publicznego. Po interwencji gdańskiego kupiectwa wiosną tego roku został zwolniony z aresztu i objął stanowisko komisarza sprawiedliwości (Justizkommisar) w pruskiej administracji w Warszawie, następnie ponownie w Kwidzynie. W 1806, po złożeniu dymisji z funkcji państwowych pełnionych od 1788, przeniósł się do okupowanej przez Prusy Mitawy w Kurlandii, od 1808 do śmierci pełniąc funkcję urzędowego adwokata sądowego.
Jego żoną była Henriette Coeler; mieli kilkoro dzieci.
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 323, 362.
Straubel Rolf, Biographisches Handbuch der preußischen Verwaltungs– und Justizbeamten 1740-1806/15, Teil I, München 2009, s. 359–360.
