WIEBE ADAM, inżynier, były patron gdańskiej ulicy
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File:Bastion Wiebego (tzw. Przedmiejski) podczas rozbiórki, około 1895 .JPG|thumb|Bastion Wiebego<br/>(tzw. Przedmiejski) podczas rozbiórki, około 1895]] | [[File:Bastion Wiebego (tzw. Przedmiejski) podczas rozbiórki, około 1895 .JPG|thumb|Bastion Wiebego<br/>(tzw. Przedmiejski) podczas rozbiórki, około 1895]] | ||
'''ADAM WIEBE''' (Wybe, Wijbe) (12 VI 1584 lub 1590 Harlingen, Fryzja – 1653 Gdańsk), inżynier budownictwa wodnego, [[MENONICI | menonita]]. Od 1616 w Gdańsku, do którego przybył wraz z żoną, Ursulą Margarethe (ur. 1587), w 1624 i 1625 pracował w Warszawie, gdzie otrzymał tytuł inżyniera królewskiego. Mimo ofert pracy z Torunia, Elbląga i Rygi pozostał w Gdańsku na stałe.<br/><br/> | '''ADAM WIEBE''' (Wybe, Wijbe) (12 VI 1584 lub 1590 Harlingen, Fryzja – 1653 Gdańsk), inżynier budownictwa wodnego, [[MENONICI | menonita]]. Od 1616 w Gdańsku, do którego przybył wraz z żoną, Ursulą Margarethe (ur. 1587), w 1624 i 1625 pracował w Warszawie, gdzie otrzymał tytuł inżyniera królewskiego. Mimo ofert pracy z Torunia, Elbląga i Rygi pozostał w Gdańsku na stałe.<br/><br/> | ||
| − | Projektował i budował obiekty inżynieryjne, urządzenia i maszyny: most przy [[ | + | Projektował i budował obiekty inżynieryjne, urządzenia i maszyny: most przy [[ŚLUZA KAMIENNA | Kamiennej Śluzie]], akwedukt nad fosą miejską (Riedewand), doprowadzający wody [[KANAŁ RADUNI | Kanału Raduni]] do miasta i zmodernizował jego końcowy odcinek (u zbiegu obecnej ul. Rybaki Dolne i ul. Krosna wody Kanału skierował do fosy Starego Miasta, a przy obecnej ul. Karpiej i ul. Wapienniczej, do Motławy, 1630), budował wiatraki, sieci wodociągowe, melioracje, pogłębiarki, koła wodne, dźwig portowy na [[OŁOWIANKA | Ołowiance]] itp., w 1633 opracował nowy układ zasilania wodą [[FONTANNA NEPTUNA | fontanny Neptuna]]. W latach 1634–1637 nadzorował wraz z Cornelisem Janssenem prace regulacyjne ujścia Wisły. W latach 1639–1653 modernizował [[KUNSZT WODNY | Kunszt Wodny]]. Był doradcą przy budowie mostu przez Wisłę w Toruniu.<br/><br/> |
| − | <br/><br/>Brał udział w budowie [[FORTYFIKACJE | fortyfikacji]] Gdańska; w 1644 roku zbudowano linowy transporter do wywożenia ziemi ze zbocza [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupiej Górki]], nad Kanałem Raduni i fosą do usypania nadszańca bastionu Góra, nazywanego odtąd jego imieniem ( | + | Brał udział w budowie [[FORTYFIKACJE | fortyfikacji]] Gdańska; w 1644 roku zbudowano linowy transporter do wywożenia ziemi ze zbocza [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupiej Górki]], nad Kanałem Raduni i fosą do usypania nadszańca bastionu Góra, nazywanego odtąd jego imieniem (Bastion Wiebego). W 1646 brał udział w budowie dekoracji na uroczyste powitanie w Gdańsku królowej polskiej Ludwiki Marii (przygotował mechanizm napędzający ruchome figury Atlasa i Herkulesa na bramie triumfalnej). Posiadał i dzierżawił nieruchomości w Gdańsku i okolicach. Zajmował mieszkanie służbowe przy wieży ciśnień, pod koniec życia w tzw. Domu Nadzorcy obok młyna przy Kamiennej Śluzie.<br/><br/> |
| + | Po splantowaniu Bastionu Wiebego na przełomie XIX i XX wieku, wytyczoną ulicę nazwano Wałem Wiebego (Wiebenwall), zbudowane nieopodal w 2 połowie XIX wieku koszary nazywane były do 1945 [[KOSZARY | Wieben-Kaserne]], koszarami Wiebego. {{author: GBU}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 21:33, 4 wrz 2021
_podczas_rozbi%C3%B3rki,_oko%C5%82o_1895_.JPG)
(tzw. Przedmiejski) podczas rozbiórki, około 1895
ADAM WIEBE (Wybe, Wijbe) (12 VI 1584 lub 1590 Harlingen, Fryzja – 1653 Gdańsk), inżynier budownictwa wodnego, menonita. Od 1616 w Gdańsku, do którego przybył wraz z żoną, Ursulą Margarethe (ur. 1587), w 1624 i 1625 pracował w Warszawie, gdzie otrzymał tytuł inżyniera królewskiego. Mimo ofert pracy z Torunia, Elbląga i Rygi pozostał w Gdańsku na stałe.
Projektował i budował obiekty inżynieryjne, urządzenia i maszyny: most przy Kamiennej Śluzie, akwedukt nad fosą miejską (Riedewand), doprowadzający wody Kanału Raduni do miasta i zmodernizował jego końcowy odcinek (u zbiegu obecnej ul. Rybaki Dolne i ul. Krosna wody Kanału skierował do fosy Starego Miasta, a przy obecnej ul. Karpiej i ul. Wapienniczej, do Motławy, 1630), budował wiatraki, sieci wodociągowe, melioracje, pogłębiarki, koła wodne, dźwig portowy na Ołowiance itp., w 1633 opracował nowy układ zasilania wodą fontanny Neptuna. W latach 1634–1637 nadzorował wraz z Cornelisem Janssenem prace regulacyjne ujścia Wisły. W latach 1639–1653 modernizował Kunszt Wodny. Był doradcą przy budowie mostu przez Wisłę w Toruniu.
Brał udział w budowie fortyfikacji Gdańska; w 1644 roku zbudowano linowy transporter do wywożenia ziemi ze zbocza Biskupiej Górki, nad Kanałem Raduni i fosą do usypania nadszańca bastionu Góra, nazywanego odtąd jego imieniem (Bastion Wiebego). W 1646 brał udział w budowie dekoracji na uroczyste powitanie w Gdańsku królowej polskiej Ludwiki Marii (przygotował mechanizm napędzający ruchome figury Atlasa i Herkulesa na bramie triumfalnej). Posiadał i dzierżawił nieruchomości w Gdańsku i okolicach. Zajmował mieszkanie służbowe przy wieży ciśnień, pod koniec życia w tzw. Domu Nadzorcy obok młyna przy Kamiennej Śluzie.
Po splantowaniu Bastionu Wiebego na przełomie XIX i XX wieku, wytyczoną ulicę nazwano Wałem Wiebego (Wiebenwall), zbudowane nieopodal w 2 połowie XIX wieku koszary nazywane były do 1945 Wieben-Kaserne, koszarami Wiebego.
